FTA Index: Điểm danh những địa phương hội nhập năng động nhất

Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều cơ hội lớn nhưng cũng đối diện với không ít thách thức từ quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh thế giới và khu vực đang diễn biến phức tạp, với cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa các cường quốc, cùng với xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng, Việt Nam phải tìm cách thích ứng nhanh chóng và hiệu quả. Đặc biệt, các chính sách thuế quan mạnh mẽ từ các quốc gia lớn, như quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế đối ứng từ 10% đến 49% đối với hàng hóa nhập khẩu từ tất cả các quốc gia, đã và đang ảnh hưởng sâu rộng đến hoạt động thương mại toàn cầu. Điều này đặt ra những khó khăn lớn cho các quốc gia trong việc duy trì ổn định và phát triển trong môi trường thương mại quốc tế. 

Dù gặp phải nhiều thử thách, nhưng các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) lại đóng vai trò then chốt, giúp Việt Nam tăng cường kết nối và mở rộng hợp tác thương mại với các đối tác quốc tế. Các FTA không chỉ giúp mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn thúc đẩy sự phát triển của các ngành kinh tế trong nước, đồng thời tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực cạnh tranh. Hiện nay, Việt Nam đã thực thi 17 FTA với hơn 60 đối tác, trải rộng trên các châu lục. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu. 

Việc khai thác hiệu quả các FTA không chỉ giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững mà còn giúp đa dạng hóa chuỗi cung ứng và mở rộng các thị trường xuất khẩu, từ đó nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Để đánh giá mức độ thực thi các cam kết FTA tại các địa phương, Bộ Công Thương đã xây dựng và công bố Bộ chỉ số FTA Index vào ngày 8 tháng 4 năm 2024. Đây là một công cụ quan trọng giúp Chính phủ đo lường, giám sát và cung cấp thông tin hỗ trợ các địa phương phối hợp hiệu quả hơn trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa các cơ hội từ các FTA. 

FTA Index được xây dựng dựa trên bốn yếu tố chính: công tác tuyên truyền và phổ biến thông tin về FTA; việc thực thi các quy định pháp luật nội luật hóa từ cam kết FTA; các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và tận dụng các FTA; và việc triển khai các cam kết phát triển bền vững tại địa phương. Bộ chỉ số này không chỉ giúp phản ánh mức độ thực hiện các cam kết của các tỉnh thành, mà còn cung cấp dữ liệu giúp Chính phủ đưa ra các chỉ đạo và giải pháp phù hợp nhằm tối ưu hóa cơ hội từ các FTA. 

Theo kết quả công bố, top 10 địa phương có điểm số FTA Index cao nhất năm 2024 gồm: Cà Mau (34,90 điểm), Thanh Hóa (34,13 điểm), Bình Dương (34,03 điểm), Khánh Hòa (32,96 điểm), Trà Vinh (32,74 điểm), Long An (32,50 điểm), Hà Giang (32,46 điểm), Bạc Liêu (32,43 điểm), Ninh Bình (31,74 điểm) và Điện Biên (31,72 điểm). Điểm trung bình của 63 tỉnh thành là 26,20 điểm, cho thấy sự chênh lệch rõ rệt trong năng lực thực thi các cam kết hội nhập tại các địa phương. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã nhấn mạnh rằng, các cơ quan và địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương để hoàn thiện công cụ FTA Index, nhằm hỗ trợ chiến lược kinh tế – thương mại lâu dài của đất nước. Điều này không chỉ giúp Chính phủ theo dõi sát sao việc triển khai các cam kết FTA mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam phát huy tối đa lợi ích từ hội nhập quốc tế.