Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn ghi nhận những kết quả tích cực trong nửa đầu năm 2025. Theo thông tin công bố tại buổi họp báo thường kỳ do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 3/7, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm nghiệp và thủy sản trong 6 tháng đầu năm đạt 33,84 tỉ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng tháng 6/2025, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành ước đạt 5,93 tỉ USD, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm trước.

Điểm sáng xuất khẩu

Điểm đáng chú ý là xuất khẩu cà phê, khi lần đầu tiên đạt 5,45 tỉ USD trong nửa đầu năm – mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Mặc dù lượng cà phê xuất khẩu chỉ tăng 5,3%, nhưng giá trị xuất khẩu lại tăng mạnh tới 67,5%, cho thấy giá xuất khẩu bình quân đã đạt mức rất cao. Trong tháng 6/2025, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 130 nghìn tấn cà phê, thu về 741,1 triệu USD. Bên cạnh cà phê, nhiều mặt hàng chủ lực khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Cụ thể:

  • Nông sản: đạt 18,46 tỉ USD, tăng 17,8%;
  • Thủy sản: đạt 5,16 tỉ USD, tăng 16,9%;
  • Lâm sản: đạt 8,82 tỉ USD, tăng 9,3%;

Đặc biệt, xuất khẩu muối cũng có sự tăng trưởng ấn tượng, đạt 5,7 triệu USD, tăng gấp 2,4 lần so với cùng kỳ.

Cơ cấu thị trường xuất khẩu

Thị trường xuất khẩu của Việt Nam đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ. Châu Á vẫn là khu vực tiêu thụ lớn nhất, chiếm 42% tổng kim ngạch, tiếp theo là châu Mỹ (23,5%), châu Âu (15,6%), châu Phi (3,2%) và châu Đại Dương (1,2%). Đáng chú ý, xuất khẩu sang châu Âu và châu Phi đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ, lần lượt tăng 46,3% và 99,5%. Thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản vẫn là ba đối tác lớn nhất của ngành nông nghiệp Việt Nam, trong đó thị phần của Hoa Kỳ đạt 21,1%, Trung Quốc 17,6%, và Nhật Bản 7,2%.

Tiềm năng tăng trưởng và thách thức

Ngành cà phê có thể vượt mục tiêu kế hoạch 7,5 tỉ USD cho cả năm nếu tiếp tục duy trì đà tăng trưởng này. Tuy nhiên, một số mặt hàng chủ lực như gỗ và thủy sản phải đối mặt với áp lực lớn từ thị trường Hoa Kỳ do thuế và cạnh tranh quốc tế.

Dù vậy, ngành vẫn đặt mục tiêu xuất khẩu gỗ đạt 18,5 tỉ USD và thủy sản đạt 10,5 tỉ USD trong năm 2025. Để đạt được điều này, ngành cần nâng cao chất lượng sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, tăng cường năng lực pháp lý, đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng và mở rộng thị phần tại các thị trường ít chịu tác động từ thuế.

Giải pháp thúc đẩy tăng trưởng ngành nông nghiệp nửa cuối năm 2025

Để duy trì và tiếp tục đẩy mạnh đà tăng trưởng trong nửa cuối năm 2025, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản Việt Nam cần triển khai một số giải pháp chiến lược trọng yếu, tập trung vào việc tối ưu hóa các yếu tố cơ bản và khai thác hiệu quả các cơ hội từ thị trường quốc tế. Cụ thể:

1. Hoàn thiện thể chế và chính sách

  • Cải cách, bổ sung các quy định về đất đai, tín dụng, thuế, và bảo vệ môi trường để tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân và doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao.
  • Hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp và khuyến khích đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông sản. Đồng thời, cần đảm bảo môi trường pháp lý thông thoáng và ổn định để thu hút đầu tư.
  • Cải cách thủ tục hành chính và phân cấp quản lý, tạo cơ hội cho các địa phương chủ động, sáng tạo trong tổ chức thực hiện.

2. Xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và nâng cao chất lượng nông sản

  • Tăng cường hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp để tạo ra chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, đảm bảo chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế và có thể truy xuất nguồn gốc.
  • Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản.

3. Mở rộng thị trường xuất khẩu và tiêu thụ nội địa

  • Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và xúc tiến thương mại tại thị trường mới: Mở rộng thị trường xuất khẩu tại châu Âu và châu Phi không chỉ giúp nông sản Việt Nam xây dựng một mạng lưới xuất khẩu đa dạng và bền vững, giảm thiểu rủi ro từ sự phụ thuộc vào các đối tác lớn. Đồng thời, việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại các thị trường tiềm năng như Trung Đông sẽ gia tăng kim ngạch xuất khẩu, tạo cơ hội tiếp cận với các phân khúc khách hàng mới, nơi có nhu cầu tiêu thụ nông sản cao nhưng lại ít cạnh tranh hơn so với các thị trường đã phát triển.
  • Thúc đẩy tiêu thụ nội địa: Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trong nước thông qua các chiến dịch tiếp thị và phát triển các kênh phân phối hiện đại, bao gồm cả bán hàng trực tuyến, sẽ góp phần nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
  • Chú trọng phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, đáp ứng các yêu cầu khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn môi trường của các thị trường quốc tế.

4. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

  • Đầu tư vào đào tạo nghề cho nông dân và lực lượng lao động trong ngành nông nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và chế biến nông sản.
  • Xây dựng các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp nông nghiệp.

5. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

  • Khoa học công nghệ đóng vai trò then chốt trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu.
  • Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và chế biến nông sản, đặc biệt là công nghệ sinh học, và robot sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm nông sản.

Kết luận

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều biến động, ngành nông lâm thủy sản Việt Nam đã đạt được những thành tựu ấn tượng trong nửa đầu năm 2025. Những con số tăng trưởng mạnh mẽ, đặc biệt ở các mặt hàng chủ lực như cà phê, nông sản, thủy sản và lâm sản, không chỉ phản ánh sự phục hồi tích cực của thị trường quốc tế mà còn khẳng định năng lực cạnh tranh ngày càng vững mạnh của nông sản Việt Nam.

Mặc dù phải đối mặt với những thách thức không nhỏ từ thuế và cạnh tranh quốc tế, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn kiên định với mục tiêu xuất khẩu cao trong năm 2025. Để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng này, cần đẩy mạnh nỗ lực đổi mới sáng tạo trong sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và đẩy mạnh các chiến lược xúc tiến thương mại hiệu quả tại các thị trường mới

Với những nỗ lực này, ngành nông lâm thủy sản hoàn toàn có thể hoàn thành các mục tiêu xuất khẩu trong nửa cuối năm 2025, nâng cao vị thế của nông sản Việt Nam trên bản đồ thương mại quốc tế, góp phần thúc đẩy nền kinh tế quốc dân phát triển mạnh mẽ và bền vững.