Cột mốc lịch sử được hiện thực hóa
Sau gần 4 thập kỷ kiên trì đổi mới và hội nhập, Việt Nam chính thức vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình cao theo phân loại của Ngân hàng Thế giới (WB) – một thành tựu mang tầm vóc lịch sử, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trên hành trình phát triển quốc gia.
Theo tiêu chuẩn cập nhật mới nhất áp dụng cho năm tài khóa 2025, WB xếp các quốc gia có GNI bình quân đầu người theo phương pháp Atlas trong khoảng từ 4.516 USD đến 14.005 USD vào nhóm thu nhập trung bình cao. Năm 2024, GNI của Việt Nam đạt khoảng 4.508 USD, gần sát ngưỡng phân loại. Theo tính toán của Vietstats, với tốc độ tăng trưởng ổn định đầu năm 2025 và dự báo khả quan trong các quý tiếp theo, GNI bình quân đầu người năm 2025 của Việt Nam được ước tính đạt khoảng 5.010 USD, chính thức đưa đất nước bước vào nhóm thu nhập trung bình cao.
Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam đã hoàn thành một trong những mục tiêu lớn của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, khẳng định năng lực điều hành và ý chí phát triển bền bỉ trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều bất ổn.
Trái ngọt của một hành trình dài đổi mới
Cột mốc này không phải là kết quả tình cờ, mà là trái ngọt của một quá trình đổi mới sâu rộng, bền bỉ và toàn diện. Từ vị thế của một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới vào cuối thập niên 1980 với thu nhập bình quân chưa đầy 100 USD/người, Việt Nam đã vươn lên thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực.
Trong suốt hai thập kỷ qua, tăng trưởng GDP duy trì trung bình từ 6–7% mỗi năm. Việt Nam đã chứng minh bản lĩnh trước nhiều thách thức lớn, từ khủng hoảng tài chính toàn cầu đến đại dịch COVID-19. Đặc biệt sau đại dịch, nền kinh tế vẫn giữ được ổn định vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát, duy trì thặng dư thương mại và thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Đằng sau những con số là nỗ lực phi thường của cả hệ thống chính trị – kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp và hàng chục triệu người dân không ngừng vươn lên, học hỏi và hội nhập.
Không chỉ là con số, mà là một thông điệp phát triển
Việc gia nhập nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao không chỉ là một sự kiện thống kê. Đó là tuyên bố mạnh mẽ về vị thế mới của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới. Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế nhìn nhận như một điểm đến ổn định, có môi trường đầu tư hấp dẫn và khả năng thích ứng linh hoạt. Cột mốc này mở ra nhiều cơ hội chiến lược:
- Gia tăng sức hút với các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và sản xuất sạch.
- Thúc đẩy vị thế đàm phán trong các hiệp định thương mại thế hệ mới, tạo điều kiện tiếp cận sâu hơn với các thị trường lớn.
- Khơi dậy niềm tin trong nước, tạo cú hích cho tiêu dùng nội địa và đầu tư tư nhân phát triển.
Đây còn là một thành quả tinh thần to lớn: sự khẳng định rằng một quốc gia nhỏ, từng bị tàn phá bởi chiến tranh và nghèo đói, hoàn toàn có thể vươn lên nếu có tầm nhìn, ý chí và chiến lược đúng đắn.
Thách thức mới trên hành trình phía trước
Tuy nhiên, vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình cao không phải là đích đến, mà là ngưỡng cửa của một giai đoạn phát triển phức tạp và thách thức hơn. Nhiều quốc gia từng đạt đến ngưỡng này nhưng rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” – khi tốc độ tăng trưởng chậm lại do cạn kiệt lợi thế lao động rẻ và công nghệ nhập khẩu. Việt Nam đang đứng trước nguy cơ tương tự nếu không có sự đột phá.
Những vấn đề cốt lõi cần giải quyết gồm:
- Năng suất lao động còn thấp so với các nước cùng khu vực.
- Doanh nghiệp trong nước thiếu năng lực cạnh tranh toàn cầu.
- Khoảng cách phát triển giữa các vùng và chênh lệch thu nhập ngày càng rõ nét.
- Cần đẩy mạnh cải cách thể chế, nâng cao hiệu quả quản trị công và chống tham nhũng.
- Sức ép từ chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang ngày càng lớn.
Tương lai không tự đến – Việt Nam cần bứt phá
Để duy trì đà phát triển và hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần một chiến lược tăng trưởng dựa trên tri thức, sáng tạo và công bằng. Trong đó, cần đặc biệt chú trọng:
- Đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu.
- Đầu tư mạnh mẽ vào giáo dục, khoa học công nghệ và hạ tầng số.
- Phát triển kinh tế xanh, bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.
- Nâng cao chất lượng thể chế, năng lực nhà nước và sự minh bạch trong điều hành.
Khởi đầu của một kỷ nguyên mới
Việt Nam đã bước qua một cột mốc lịch sử – nhưng hành trình phía trước còn dài và đầy thách thức. Từ “thu nhập trung bình cao” đến “thu nhập cao” vào năm 2045 không phải là con đường dễ đi, nhưng là con đường xứng đáng để lựa chọn.
Nếu tiếp tục giữ vững tinh thần đổi mới, khai thác tốt các động lực tăng trưởng mới, và đặc biệt là đặt con người làm trung tâm của phát triển, Việt Nam hoàn toàn có thể hiện thực hóa khát vọng 2045 – trở thành một quốc gia phát triển, hùng cường, bền vững và nhân văn.